Słowacja jest krainą zamków i grodów, krainą piękną, górzystą, nieco dziką w pozytywnym tego słowa znaczeniu, nieskolonizowaną jeszcze przez tłumy turystów. Północna część kraju kojarzy się głównie z górami, jaskiniami, parkami narodowymi, pięknymi krajobrazami. Właśnie w tej części Słowacji (którą dzieli od granicy z Polską ok. godzina jazdy samochodem), na Spiszu, na wysokości 634 m wznosi się jedna z najpiękniejszych słowackich budowli - wybudowany na przełomie XI i XII w. Zamek Spiski. Jego mury rozciągają się na powierzchni ponad 4 ha, co czyni go jednym z największych kompleksów ruin zamkowych w Europie środkowej. W 1993 r. twierdza została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Historia zamku
Wzgórze zasiedlane było już w epoce kamienia. Zanim zaś została na nim wzniesiona średniowieczna twierdza, znajdowało się tu grodzisko kultury Puchowskiej wiązanej z plemionami celtyckimi. Twierdza przybrała wygląd reprezentacyjnego zamku po przebudowie, jaka miała miejsce w XV w., gdy jego właścicielem został Stefan Zápolya. Na terenie zamku na świat przyszedł jego syn, Jan Zápolya, który w 1526 r. został królem Węgier. Innymi rodami, które zarządzały obecnym zabytkiem był ród Thurzo (Turzonów) i Csáky (Czaków). W swej bogatej historii zamek pełnił funkcję twierdzy granicznej państwa węgierskiego, gościł licznych dostojników, był siedzibą żupanów spiskich (wysokiej rangi dostojnik królewski), oparł się najazdowi tatarskiemu. Niestety kres jego świetności przypadł na rok 1780, kiedy wybuchł pożar i pozostawił twierdzę w ruinie. Ok. 200 lat po tym wydarzeniu rozpoczęły się na jego terenie prace konserwatorskie i rekonstrukcyjne.
Zwiedzanie zamku
Najstarszą i najcenniejszą częścią zamku jest górny zamek. Znajduje się tu muzeum traktujące o militariach, historii, czy wyposażeniu średniowiecznej kuchni i komnaty, kaplica Św. Elżbiety Węgierskiej, pałac romański, czy wieża zamkowa "Nie bój się" (Nebojsa), z której można podziwiać piękne widoki. Niestety z uwagi na trwające na tym terenie konserwacje i rekonstrukcje nie jest on udostępniony zwiedzającym (rok 2023). Do dyspozycji turystów pozostaje dziedziniec główny i podzamcze. Mimo zamkniętej dla zwiedzających znacznej części zamku, dolna część twierdzy robi wrażenie. Podziwiać można bramę wjazdową, dziedziniec, kamienne baszty, salę tortur, czy pozostałości fosy. Dolny dziedziniec stanowi najrozleglejszą część budowli. Wielkie rozmiary ruin twierdzy da się zaobserwować spacerując po kamiennych schodach i murach wewnętrznych, z których roztacza się miły dla oka krajobraz.
Położenie i okolica
Zamek położony jest w malowniczej okolicy, na wzgórzu, dzięki czemu z jego murów roztaczają się zapierające dech w piersiach widoki na Kotlinę Spiską. Nie jest to jednak jedyna atrakcja w okolicy. Nieopodal znajduje się warta odwiedzenia Spiska Kapituła z katedrą św. Marcina - siedziba biskupów Spiszu, miasteczko Spiskie Podgrodzie, najstarsza słowacka kalwaria - Spiska Jerozolima, miejscowość Żehra z kościołem św. Ducha ze średniowiecznymi malowidłami, czy nieco dalej usytuowane miasteczko Lewocza uznawane za jedno z najpiękniejszych słowackich miast. Niedaleko Spiskiej Kapituły zlokalizowany jest rezerwat Sivá Brada, który słynie z leczniczych źródeł mineralnych. Przespacerować się tu można ścieżką edukacyjną Sivá Brada – Dreveník, która traktuje o historii i przyrodzie okolicy.
Miłośnicy zamków, ruin średniowiecznych i przyrody zdecydowanie powinni odwiedzić Zamek Spiski i jego okolice. Po zakończeniu prac rekonstrukcyjnych i udostępnieniu do zwiedzania górnej części twierdzy będzie to wręcz punkt obowiązkowy podczas wyprawy na Słowację!
Informacje praktyczne
📌Zamek Spiski otwarty jest dla turystów:
od 29. 03. 2024 – 01. 04. 2024 od 9:00 – 19:00
od 02. 04. 2024 od 9:00 – 17:00
📌Bilety (w związku z przebudową i ograniczonym dostępem do zamku)
normalny: 10,00 €
studenci (19-26) i emeryci (60+): 7,00 €
uczniowie (6-18): 5,00 €
dzieci poniżej 6. roku życia: bezpłatnie
bilet rodzinny (maks. 4 osoby w różnych kombinacjach): 22,00 €
osoby niepełnosprawne do 18. roku życia: 3,00 €
osoby niepełnosprawne po 18. roku życia: 5,00 €
Adres strony internetowej z aktualnymi cenami wstępu: http://www.spisskemuzeum.com/vstupne/
📌Tuż po przekroczeniu bramy, po lewej stronie, natkniemy się na kasy biletowe. Obok kas znajduje się bar i bezpłatna toaleta.
📌Dostępna jest aplikacja z audioprzewodnikiem po Zamku Spiskim w języku słowackim, angielskim, niemieckim, polskim i węgierskim. Warto zainstalować ją sobie na urządzeniu mobilnym jeszcze przed zwiedzaniem.
📌Nieopodal zamku dostępny jest darmowy parking - nie jest on ogromny, ale jeśli przyjedzie się wczesną pora, nie powinno być problemu ze znalezieniem miejsca. Od parkingu do zamku jest do pokonania niedługa trasa w dwóch wariantach: krótsza i bardziej stroma na przełaj wzgórza lub dłuższa, o łagodniejszym nachyleniu, wijącą się asfaltową i dalej szutrową drogą.
📌 Wózki dla dzieci można zostawić przy kasie biletowej w ogrodzonym pomieszczeniu.
Comments