Zamek Orawski jest jednym z najlepiej zachowanych zamków na Słowacji oraz w Europie. Został zbudowany na wysokości ok 112 m na skale nad rzeką Orawą i wchodził w skład zespołu zamków obronnych północnej granicy kraju.
Krótka historia
Badania archeologiczne dowodzą, że skała, na której wznosi się zamek, była zasiedlona przez Słowian już w IX wieku. Podejrzewa się, że podobnie jak w przypadku innych słowackich zamków, twierdza powstała na miejscu dawnego drewnianego grodu. Budowę najwyższej części obecnego zamku (Cytadelę) zlecił żupan, prawdopodobnie Miko Balasza. Pierwsza pisemna wzmianka o zamku pochodzi z 1267 r. Przez kolejne 300 lat forteca pozostawała do dyspozycji króla, którego reprezentował kasztelan. Rozległe prace budowlane na zamku zostały przeprowadzone w XV w. za panowania króla Macieja Korwina. Rodem, który również trwale zapisał się na kartach historii Zamku Orawskiego był ród Turzo - jeden z najbogatszych i najbardziej wpływowych rodów państwa węgierskiego. Zarządzał on zamkiem od 1556 r. i rozpoczął największe w historii twierdzy działania rozbudowy i fortyfikacji. Ostateczny kształt zamek uzyskał w 1611 r. W 1800 r. zamek niemal doszczętnie spłonął. Remont twierdzy przeprowadzono w wyniku działalności Komposesoratu Orawskiego (współwłasność orawska założona przez siedem córek Jerzego Turzona oraz ich mężów, istniała w latach 1626 - 1946). W 1868 r. otworzono w zamku Muzeum Komposesoratu Orawskiego, którego działalność kontynuuje obecne Muzeum Orawskie, co czyni je jednym z najstarszych muzeów na Słowacji. W latach 1953-1968, z okazji setnej rocznicy powstania muzeum, Zamek Orawski odrestaurowano, a w środku udostępniono nowe wystawy. Obecnie zamkiem zarządza Muzeum Orawskie Pawla Orsaga Hwiezdoslawa, podlegające Samorządowi Kraju Żylińskiego.
Plan zwiedzania
Zwiedzanie rozpoczynamy od wyboru trasy, a tych mamy 3: A (trasa główna), B (krótka trasa), A+B (trasa rozszerzona).
Trasa A
Podczas tej wycieczki odwiedzający zobaczą główne części zamku. Przejdą przez Zamek Dolny (system obronny), Zamek Środkowy (wystawy: historyczna, przyrodnicza, etnograficzna), a także Zamek Wysoki (wystawa archeologiczna). Trasa bez przewodnika zajmie ok. 60 minut, a z przewodnikiem ok. 90 (przewodnik oprowadza w języku słowackim lub angielskim). Trasa polecana jest grupom zorganizowanym, szkolnym, a także rodzinom z dziećmi. Dostępna jest przez cały rok z wyjątkiem kwietnia.
Trasa B
Jest to krótki wariant zwiedzania zamku, odpowiedni dla osób z lękiem wysokości i z ograniczoną mobilnością. Trasa B obejmuje Skarbiec, Kaplicę Św. Michała oraz pierwsze piętro Pałacu Turzo. Ta wersja wycieczki dostępna jest od maja do października. Zwiedzanie wedle trasy B zajmuje ok 30 minut (nie ma opcji przewodnika, warto zainstalować audioprzewodnika: aplikacja "Orava Castle").
Trasa A+B
Wariant łączy trasę A i trasę B, umożliwiając odwiedzającym dotarcie do wszystkich części zamku udostępnionych do zwiedzania. Zwiedzanie w tym wariancie zajmie ok. 90 minut bez przewodnika i ok. 140 minut z przewodnikiem. Wariant dostępny jest od maja do października, z przewodnikiem (język słowacki lub angielski) lub bez.
Co czeka na nas wewnątrz zamkowych murów?
Widoczna z daleka twierdza wzbudza zainteresowanie i zachwyt. Powierzchnia zamku składa się z 3 części: Zamek Dolny, Środkowy i Górny. Twierdza dysponuje 154 pomieszczeniami, na jej terenie pokonać można 754 schody. Zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne części zamku zawierają elementy architektury romańskiej, gotyckiej, renesansowej, barokowej, a nawet współczesnej. Do wejścia prowadzi kamienna, nieco stroma droga. Zwiedzanie rozpoczyna się od przekroczenia dwóch bram. Pierwsza z nich została wzniesiona przez Jerzego Turzona pod koniec XVI w., wówczas była tu dodatkowo fosa i most zwodzony. Druga, połączona z pierwszą murami zamkowymi, powstała z inicjatywy Jana z Dubowca w 1543 r. Wyposażona jest w most zwodzony.
Na terenie Bastionu Południowego przechodzimy przez tunel. Znajduje się tu system kazamatów. Trasa prowadzi do trzeciej bramy, dawniej wyposażonej w most zwodzony. W tym miejscu kończy się system obronny zamku. Niegdyś przy trzeciej bramie znajdowała się strażnica i więzienie, a także wejście do kuźni.
Po przejściu przez trzecią bramę dochodzimy do dziedzińca, z którego mamy idealny widok na trzy części twierdzy: XIII-wieczny Zamek Górny, Zamek Środkowy z XVI-wiecznym Pałacem Jana z Dubowca oraz XV-wiecznym późnogotyckim Pałacem Korwina, a także Zamek Dolny z Pałacem Turzona oraz Kaplicą Św. Michała, w której spoczywa rodzina Turzonów.
Warto zatrzymać się chwilę dłużej na tarasie Baszty Zachodniej, skąd rozciąga się widok na Tatry Zachodnie, rzekę Orawę oraz skałę zamkową. Z tarasu wchodzi się do Pałacu Korwina, do galerii zamkowej, dawnej jadalni, w której wiszą obrazy dyrektorów Komposesoratu Orawskiego. Stamtąd przechodzimy do Dziedzińca Środkowego, na którym stoi wykopana w 1565 r. studnia o głębokości 90 m. W Pałacu Korwina znajduje się wiele ciekawych pomieszczeń m.in. Sala Herbowa, w której znajdują się krzesła z rzeźbionymi na oparciach herbami (Słowacji, Czechosłowacji, Węgier, Komitatu Orawskiego, a także rodu Turzo i innych), Sala Rycerska, sypialnie (służby i panów zamku). Następnie dojdziemy do pięciopiętrowego Pałacu Jana z Dubowca. W jego pomieszczeniach dostosowanych do potrzeb muzeum (ta część zamku została doszczętni zniszczona podczas pożaru w 1800 r.) znajdują się najstarsze eksponaty, m.in. 400-letni pień jodły.
Zwiedzając poszczególne pomieszczenia zamku, trafimy na rozmaite wystawy, np. w budynku plebanii (Zamek Dolny) znajduje się wystawa torfowisk Orawy. W Skarbcu prezentowana jest wystawa monet. Na piętrze Pałacu Turzo, w Zbrojowni Zamkowej, odwiedzić można wystawę broni zimnej i palnej. W sali Armat obejrzymy ekspozycję uzbrojenia artyleryjskiego. W dawnej kuchni (Dziedziniec Środkowy) prezentowane są narzędzia tortur. W Pałacu Jana z Dubowca (Zamek Środkowy) znajduje się ekspozycja przyrodnicza i etnograficzna. W miejscu połączenia wieży mieszkalnej z Pałacem Jana z Dubowca znajdziemy wystawę mebli historycznych z przełomu XIX i XX w. W Zamku Górnym obejrzymy wystawę archeologiczną. Dodatkowo, w dolnej części zamku można zwiedzić takie pomieszczenia jak: kuchnia, pracownia alchemiczna, jadalnia, czy zakrystia.
Mediateka
Zamek Orawski stanowił miejsce akcji dla kilku filmów i seriali. To właśnie tutaj nakręcono klasykę horroru "Nosferatu symfonia grozy" w 1922 r. Poza tym powstały tu produkcje słowackie i międzynarodowe, takie jak "Król Drozdobrody", "Król sokołów", "Książę i kowal". Więcej informacji na ten temat można znaleźć w Mediatece, w Zamku Górnym.
Warto odwiedzić ten monumentalny, wznoszący się dumnie nad rzeką Orawą zamek, zwłaszcza, że znajduje się niespełna 40 km od granicy z Polską. Imponuje nie tylko swą konstrukcją, ale również różnorodnością i bogactwem wystaw i prezentowanych eksponatów. Zdecydowane "must-see" każdego wielbiciela zamków!
Informacje praktyczne:
bilety i aktualne ceny są dostępne na stronie internetowej zamku: https://www.oravskemuzeum.sk/en/exhibition/orava-castle/prices
rozpiska gdzie znajdują się poszczególne wystawy:
https://www.oravskemuzeum.sk/en/exhibition/orava-castle/exhibitions/#article-content
miejsce dostępne dla dzieci (oczywiście bez wózków)
zwiedzający mają do wyboru 3 wersje trasy: A, B lub A+B
dostępny jest audioguide do pobrania na telefon w różnych językach (aplikacja Orava Castle)
Zamek znajduje się w miejscowości Orawskie Podzamcze, gdzie dostępnych jest kilka parkingów (możliwość płatności kartą).
コメント